Jak wygląda mechanizm dostosowania sieci szkolnej do nowego ustroju szkolnego? Co powinno być w uchwale o sieci szkół? Do kiedy musi zostać podjęta uchwała? – publikujemy najważniejsze informacje.
Jak informuje Ministerstwo Edukacji Narodowej, tryb likwidacji i przekształcenia szkoły publicznej oraz wprowadzania zmian w sieciach szkolnych są określone w obecnej ustawie o systemie oświaty.
Zgodnie z przepisami samorząd, który zamierza przekształcić szkoły, jest zobowiązany do przeprowadzenia przekształcenia w odrębnym postępowaniu dla każdej z placówek i podjęcia uchwały o zmianie sieci szkół.
W okresie przejściowym procesu dostosowania sieci szkół do projektowanej zmiany struktury szkolnej (do 31 sierpnia 2019 r.), w projekcie ustawy zaproponowano, aby przepisy dotychczasowej ustawy o systemie oświaty oraz projektowanej ustawy – Prawo oświatowe nie dotyczyły przekształceń szkół publicznych (samorządowych i niesamorządowych) dokonywanych na podstawie ustawy wprowadzającej ustawę – Praw oświatowe, a także zmian sieci szkół związanych z tymi przekształceniami.
W przypadku przekształceń, które nastąpią z mocy ustawy, jednostka samorządu terytorialnego będzie zobowiązana do podjęcia uchwał deklaratoryjnych (do 30 listopada roku w którym nastąpi przekształcenie szkoły) potwierdzających przekształcenia i pozwalających na uporządkowanie kwestii formalno-prawnych wynikających z przekształcenia. Uchwały te będą stanowić jednocześnie akty założycielskie szkół przekształconych z mocy prawa.
Zgodnie z przepisami, zakończenie działalności gimnazjum (w tym gimnazjum dla dorosłych) odbędzie się na mocy uchwały deklaratoryjnej przyjętej przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego do 30 listopada 2019 r.
Natomiast przekształcenia szkół publicznych, podejmowane z inicjatywy organów jst oraz wynikające z tych przekształceń zmiany w sieci szkolnej, zostaną przeprowadzone na podstawie szczególnych uchwał dostosowujących.
Resort edukacji podkreśla, że uchwały te z jednej strony stanowić będą formalną podstawę dokonania zmian organizacyjnych a drugiej – dostosowywać istniejącą sieć szkół publicznych do zmian w strukturze szkolnej oraz – w przypadku powiatu – ustalać sieć szkół ponadpodstawowych.
Na mocy uchwał dostosowujących możliwe będzie także dokonanie zmian w uchwałach rad gmin o sieci przedszkoli i oddziałów przedszkolnych, w zakresie oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych.
Uchwały samorządów o sieci szkół
Jst mają czas na podjęcie uchwał w sprawie dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego do 31 marca 2017 r. Uchwały mają być podejmowane w dwustopniowej procedurze.
Krok 1: Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego będzie zobowiązany do podjęcia uchwały w sprawie projektu dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego.
Krok 2: Samorząd musi przedłożyć uchwałę kuratorowi oświaty w celu uzyskania pozytywnej opinii w zakresie zgodności z prawem zaproponowanych rozwiązań oraz zapewnienia wszystkim uczniom możliwości realizacji obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.
Krok 3: Kurator oświaty wyda pozytywną opinię w ciągu 21 dni od dnia otrzymania uchwały w sprawie projektu dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego. Opinia kuratora oświaty będzie wiążąca dla samorządu. Na opinię nie będzie przysługiwało zażalenie. Będzie natomiast przysługiwała skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Krok 4: Po otrzymaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, do dnia 31 marca 2017 r., podejmie uchwałę w sprawie dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego.
Projekt ustawy daje możliwość wydania przez kuratora oświaty warunkowej pozytywnej opinii o zaprezentowanym w przedłożonej uchwale, projekcie sieci szkół dostosowanej do nowego ustroju szkolnego.
Opinia warunkowa zawierać będzie wskazanie zmian niezbędnych do wprowadzenia w uchwale w sprawie dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego podejmowanej do 31 marca 2017 r. w stosunku do uchwały zawierającej projekt sieci.
Nieuwzględnienie stanowiska kuratora oświaty w uchwale w sprawie dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego (uchwale ostatecznej) będzie równoznaczne z niespełnieniem ustawowego wymogu w zakresie uzyskania pozytywnej opinii kuratora, tj. uzyskaniem opinii negatywnej. Uchwała będzie podlegać nadzorowi z punktu widzenia zgodności z prawem sprawowanemu przez wojewodę.
Co powinno być w uchwale o sieci szkół?
Zakres uchwały w sprawie projektu dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego będzie obejmować:
1. plan sieci wszystkich szkół publicznych funkcjonujących na terenie danej jednostki (w przypadku gminy – także granice obwodów szkół podstawowych i gimnazjów dla dzieci i młodzieży) zarówno w okresie przejściowym, tj. w latach 1 września 2017 r – 31 sierpnia 2019 r., jak i w okresie po dniu 31 sierpnia 2019 r. (w przypadku gminy – projekt planu sieci szkół podstawowych i granic ich obwodów od dnia 1 września 2019 r.).;
2. adresy siedzib szkół oraz innych miejsc prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.
Uchwała w sprawie dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego będzie stanowić jednocześnie akty założycielskie szkół powstających w wyniku przekształceń (włączeń) dokonywanych mocą uchwały, stąd też określać będzie podstawowe elementy aktu założycielskiego, takie jak typy, nazwy i siedziby szkół, daty rozpoczęcia działalności przez te szkoły oraz rok szkolny, w którym rozpocznie się kształcenie w klasie I szkoły podstawowej. Uchwała ta będzie podejmowana w oparciu o ustawowe wytyczne mające na celu zabezpieczenie minimalnych wymagań związanych z funkcjonowaniem szkoły podstawowej.
Ustalając sieć szkół gmina powinna dążyć do tego, aby szkoła podstawowa była szkołą o pełnej strukturze organizacyjnej (obejmującą klasy I – VIII) oraz funkcjonowała w jednym budynku lub jego bliskiej lokalizacji.
Co się stanie jeśli kurator nie wyda pozytywnej opinii o sieci szkół?
W przypadku nieuzyskania pozytywnej opinii kuratora oświaty bądź też niepodjęcia uchwały w sprawie dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego do 31 marca 2017 r., obowiązywać będą dotychczasowe uchwały w sprawie sieci szkół podjęte na podstawie art. 17 ustawy o systemie oświaty. Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego opracowuje i poda do publicznej wiadomości informację w sprawie planu sieci szkół, jaki będzie obowiązywał od dnia 1 września 2017 r., z uwzględnieniem zmian w sieci szkół, które nastąpią z mocy z prawa.
Projekt ustawy przewiduje również możliwość nowelizacji uchwał dostosowujących podejmowanych przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, tak aby zabezpieczyć niezbędną elastyczność w procesie dokonywanych przekształceń. Niemniej, każdorazowa zmiana uchwały dostosowującej sieć będzie wymagać uzyskania pozytywnej opinii właściwego kuratora oświaty.
MEN zaznacza, że adresatem uchwały w sprawie dostosowania sieci szkół do nowego ustroju szkolnego są przede wszystkim uczniowie szkół i ich rodzice, którzy powinni mieć zapewnioną możliwość zapoznania się z pełną informacją o sieci szkół modyfikowanej w związku ze zmianą ustroju szkolnego.
Źródło: reformaedukacji.men.gov.pl
Jm/ Serwis Samorządowy PAP
