Podczas spotkania w Działdowie oddano hołd tysiącom osób, bezbronnym mieszkańcom tej ziemi, jeńcom wojennym, obywatelom Polski i innych państw, którzy stali się ofiarami obu bezwzględnych, zbrodniczych totalitaryzmów: nazizmu i komunizmu.
W Działdowie zimą 1939 roku hitlerowcy utworzyli obóz zagłady, który stał się ważnym ogniwem w niemieckim systemie terroru na ziemiach Polski północnej. Był poligonem doświadczalnym eksterminacji Polaków na masową skalę, pełniąc faktycznie funkcję obozu śmierci na naszych rodakach.
Do obozu trafiło około 30 tys. osób, głównie przedstawicieli polskich elit: ziemiaństwa, inteligencji, bogatego mieszczaństwa, działaczy społecznych i politycznych. Kilkanaście tysięcy zostało bestialsko zamordowanych. Każda z nich miała swoje marzenia i każda z nich miała swoje plany życiowe, każda z nich miała swoich najbliższych, ludzi, których kochali, z którymi chcieli spędzić resztę życia, a jednak każda z tych osób poświęciła życie dla Polski.
Obóz w Działdowie był także miejscem martyrologii duchowieństwa polskiego. Aż 89 kapłanów głównie z diecezji chełmińskiej, płockiej i łomżyńskiej straciło tu życie. Tu zginęli między innymi arcybiskup, metropolita diecezji płockiej błogosławiony Antoni Julian Nowowiejski oraz błogosławiony biskup Leon Wetmański. W styczniu 1945 roku do miasta wkroczyła Armia Czerwona, a teren obozu na kilkanaście miesięcy zajęło NKWD, skąd więźniów wywożono na nieludzką ziemię w głębi ZSRR.
Tegoroczne obchody rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod pomnikami upamiętniającymi Ofiary obozów w Działdowie oraz Błogosławionych Męczenników abp. Antoniego Juliana Nowowiejskiego i bp. Leona Wetmańskiego. Po mszy świętej uczestnicy zebrali się na placu obozowym KL Soldau.
Organizatorami uroczystości byli Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Starostwo Powiatowe w Działdowie oraz Urząd Miasta Działdowo.
