Album z oratorium „Quo vadis” Feliksa Nowowiejskiego został nominowany przez Akademię Fonograficzną do nagrody „FRYDERYK 2017” w dwóch kategoriach:
– ALBUM ROKU MUZYKA CHÓRALNA, ORATORYJNA I OPEROWA
– NAJWYBITNIEJSZE NAGRANIE MUZYKI POLSKIEJ
W obu w/w kategoriach nominowano po 5 albumów płytowych. W tegorocznej edycji zarejestrowano łącznie 1038 zgłoszeń albumów, singli i teledysków. W ośmiu kategoriach Fryderyków 2017 – „Muzyka Poważna” konkurowało121 albumów.
Płyta będąca pierwszym w historii studyjnym nagraniem oratorium „Quo vadis” nagrana została w Filharmonii z udziałem znakomitości światowej wokalistyki: Aleksandry Kurzak – sopran, Artura Rucińskiego – baryton i Rafała Siwka– bas. Solistom towarzyszyła orkiestra symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie oraz krakowski chór „Górecki Chamber Choir”. Całość zza pulpitu dyrygenckiego poprowadził Piotr Sułkowski – dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii.
Producentem płyty Quo vadis jest Instytut Muzyki i Tańca realizujący ustanowiony przez Sejm RP program obchodów Roku Feliksa Nowowiejskiego 2016 oraz Warmińsko-Mazurska Filharmonia im. F. Nowowiejskiego w Olsztynie, dla której wydanie płyty jest ważnym wydarzeniem jubileuszu 70-lecia Orkiestry i podsumowaniem wielu działań koncertowych związanych z rokiem patrona instytucji, że wspomnimy tutaj prezentacje dzieła Quo vadis w Krakowie, Barczewie i Warszawie. Wszystkie te działania mają na celu przywrócenie kompozytorowi z Warmii należnego miejsca w polskiej i światowej kulturze muzycznej. Popularyzacja kompozytora trwa również w 2017 roku – 7 lutego br. przypadała 140 rocznica urodzin F. Nowowiejskiego, a plany Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej obejmują prezentację Quo vadis w Berlinie i Rzymie oraz w Carnegie Hall w Nowym Jorku gdzie kompozytor osobiście poprowadził swoje dzieło.
Oratorium Quo vadis op. 30 Feliksa Nowowiejskiego (1877-1946), skomponowane w roku 1903, jest najsłynniejszym dziełem kompozytora z Warmii.
Temat, wzięty z powieści, która przyniosła światową sławę Sienkiewiczowi, okazał się również dla Nowowiejskiego szczęśliwy. Student berlińskiej Szkoły Mistrzów, świeżo
po pierwszym z wielkich sukcesów, jakim było uzyskanie tzw Nagrody Rzymskiej im. Meyerbeera, przebywał w 1903 roku w Rzymie. I tam, pośród antycznych pamiątek,
pod wrażeniem miejsc opisywanych w powieści Sienkiewicza, powziął zamiar stworzenia kompozycji wokalno-instrumentalnej, wysnutej z dziejów pierwszych chrześcijan. Ostatecznie skrystalizował się pomysł 5-częściowej kantaty, którą podtytuł określa jako „sceny dramatyczne na bas, baryton, sopran, chór, orkiestrę symfoniczną
i organy” do libretta niemieckiej pisarki Antonii Jungst.
Jednak to nie sienkiewiczowska akcja stanowi kanwę kompozycji. Z plejady bohaterów powieści zostały tylko trzy postacie: apostoł Piotr, Ligia i dowódca pretorianów. Nowowiejski ułożył swe oratorium jako ciąg scen-obrazów, malujących atmosferę tamtych antycznych wydarzeń, których narratorem i głównym komentatorem stał się
u niego chór. Sceny te, to:
- Pożar Rzymu. Mocny, ekspresyjny obraz, w którym lud rzymski zdjęty jest grozą
i przerażeniem. - Forum Romanum. Dowódca pretorianów oskarża chrześcijan o podpalenie Rzymu,
a wzburzony tłum żąda, by winni ponieśli śmierć na arenie Colosseum.
III. Katakumby. Nocne zgromadzenie prześladowanych chrześcijan.
- Na Via Appia. Apostoł Piotr opuszcza Rzym, w którym nie może już czuć się bezpieczny. I oto na Via Appia ukazuje mu się Chrystus, który na pytanie: „Quo vadis, Domine?” („Dokąd idziesz, Panie”?), odpowiada: „Idę do Rzymu, aby tam jeszcze raz dać się ukrzyżować”. Słysząc te słowa, zawstydzony Piotr zawraca do Wiecznego Miasta, gdzie dopełni się jego los.
- Ruiny Colosseum. Refleksyjny finał, uwieńczony potężną fugą podwójną.
Dzieło wykonane zostało po raz pierwszy w roku 1907 w Usti nad Łabą. Po retuszach wniesionych przez kompozytora, swoją drugą premierę miało w 1909 roku w Amsterdamie, z orkiestrą Concertgebouw pod dyrekcją Johana Schoonderbeeka. Przyjęte entuzjastycznie (królowa Wilhelmina uhonorowała kompozytora wieńcem
i pierścieniem) – oratorium ruszyło w świat, oklaskiwane w wielu krajach Europy oraz
w Ameryce, gdzie Nowowiejski dyrygował nim osobiście w nowojorskiej Carnegie Hall.
W okresie międzywojennym Quo vadis prezentowane było ok. 200 razy w miastach Europy i obu Ameryk, wykonywane w 13 językach.
