1 maja Polska obchodzłai okrągłą, 20. rocznicę członkostwa w Unii Europejskiej. Przez ten czas była największym beneficjentem unijnych środków – od 2004 roku otrzymała z unijnego budżetu aż 161,6 mld euro netto, ale też liderem w ich wdrażaniu i wykorzystywaniu. Za tym poszły błyskawiczny rozwój gospodarczy, nowoczesna infrastruktura i innowacje.
Eksperci wskazują też na szereg innych korzyści obecności w UE, takich jak napływ inwestycji zagranicznych, otwarcie granic dla biznesu, studentów czy turystów. Z kolei dzięki obecności Polski i innych krajów regionu Unia Europejska stała się bardziej otwarta na problemy wschodniej flanki i relacje ze wschodnimi sąsiadami.
Po długim procesie przygotowań do akcesji 1 maja 2004 roku, chwilę po północy, żołnierze Wojska Polskiego – w obecności członków rządu i prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego – wciągnęli na maszt flagę UE przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie.
Zniesienie odpraw celnych na granicach Polacy witali szampanem, a w całym kraju odbywały się pikniki, festyny, koncerty i wydarzenia. Tak będzie również w tym roku – z okazji obchodów 20-lecia członkostwa Polski w UE w całym kraju, jak i za granicą zaplanowano szereg atrakcji i wydarzeń, które odbędą się m.in. pod patronatem polskich instytucji i krajowego przedstawicielstwa Komisji Europejskiej.
– Bilans naszego uczestnictwa w Unii Europejskiej jest jednoznacznie pozytywny i można tu wskazać dwa najważniejsze aspekty. Jeśli chodzi o gospodarczy i ludzki wymiar, to jest po pierwsze zniesienie granic – i dotyczy to zarówno polskich przedsiębiorców, którzy dzięki temu mogli uczestniczyć we wspólnym, europejskim rynku i rozwijać swoje firmy, jak i zwykłych obywateli, którzy jako młodzi ludzie mogli wyjeżdżać, uczyć się za granicą, ale też mieszkać za granicą, pracować, zakładać tam firmy. To jest ogromna zmiana, która zaszła przez ostatnich 20 lat – mówi agencji Newseria Biznes Bartłomiej Balcerzyk, p.o. dyrektora Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.
Według najnowszych badań CBOS, przeprowadzonych w marcu br. na grupie blisko 1,1 tys. respondentów, za obecnością Polski we Wspólnocie wciąż opowiada się zdecydowana większość, czyli 77 proc. Polaków. Rekordowe poparcie dla obecności Polski w UE odnotowano natomiast w czerwcu 2022 roku – wówczas wynosiło ono 92 proc. Badanie „20 lat członkostwa Polski w UE” pokazuje też, że społeczne oceny integracji są raczej pozytywne – 59 proc. Polaków uważa, że obecność we Wspólnocie przyniosła więcej korzyści niż strat (odwrotnego zdania jest 21 proc.).
CBOS zapytał Polaków również o to, jakie widzą plusy członkostwa Polski w UE. W odpowiedzi 28 proc. badanych wskazało na korzyści finansowe, czyli napływ funduszy, dotacje i projekty unijne, 22 proc. – na otwarcie granic i swobodę przemieszczania się, 12 proc. – na rozwój gospodarczy, tyle samo na bezpieczeństwo kraju, pokój, bezpieczeństwo ekonomiczne, współpracę w dziedzinie obronności i obronę przed Rosją, a 5 proc. badanych wskazało na dopłaty i poprawę sytuacji polskiego rolnictwa.
– Jeżeli chodzi o drugi aspekt tego bilansu, to tu trzeba wskazać absorpcję środków unijnych, które pozwoliły nam nadganiać, rozwijać polską gospodarkę i ulepszać infrastrukturę. Polska – dzięki dobrej administracji, która potrafiła przeprowadzić ten proces – jest czempionem, jeśli chodzi o wdrażanie tych unijnych funduszy – mówi Bartłomiej Balcerzyk. – Polska fantastycznie zmieniała się przez tych ostatnich 20 lat, co oczywiście umożliwiły fundusze unijne i dostęp do unijnego rynku, ale bez naszych przedsiębiorców, którzy wykazali się elastycznością i kreatywnością w rozwijaniu swoich biznesów, nie doszlibyśmy do takich rezultatów, podobnie jak bez efektywnej administracji, która wdrażała te fundusze. Tak więc z jednej strony Unia Europejska zaoferowała Polsce świetne narzędzia, ale też obywatele i firmy potrafili je wykorzystać
Jak poinformowało Ministerstwo Finansów, Polska była dotąd największym beneficjentem unijnego budżetu w całej Wspólnocie. W ostatnich 20 latach otrzymała z niego łącznie 245,5 mld euro. W tym samym czasie wpłaciła 83,7 mld euro w ramach składek członkowskich, co oznacza, że netto uzyskała z unijnych funduszy 161,6 mld euro, z czego ponad połowę w ramach polityki spójności.
Ponadto w trakcie 20 lat członkostwa w UE blisko sześciokrotnie wzrosła wartość ulokowanych w Polsce bezpośrednich inwestycji zagranicznych – z 67 mld euro do ok. 360 mld euro.
