We Fromborku odbyła się uroczystość zakończenia prac konserwatorskich i poświęcenia ołtarza gotyckiego – Poliptyku Fromborskiego z 1504 r. – Ukoronowana Maryja jest obrazem człowieka, który odzyskuje godność dziecka Bożego – mówił podczas homilii bp Janusz Ostrowski.
Ołtarz gotycki – poliptyk z archikatedry Wniebowzięcia NMP i św. Andrzeja we Fromborku jest najcenniejszym, najstarszym i jedynym ocalałym ołtarzem z oryginalnego XIV-wiecznego wystroju wnętrza świątyni. Fundację ołtarza zapewnił bp Mikołaj Tungen. Prace nad jego wykonaniem ukończono w 1504 r., za czasów bp. Łukasza Watzenrodego. W latach 1497-1543 kanonikiem kapituły warmińskiej był Mikołaj Kopernik. Ołtarz jest więc także jednym z niewielu zachowanych zabytków związanych bezpośrednio z osobą wielkiego uczonego.
W 1945 r. to bezcenne dzieło zostało bardzo zniszczone. Dopiero w 2019 r. podjęto kompleksowy program konserwacji gotyckiego ołtarza, który zrealizował prof. Edgar Pill wraz z Aleksandrą Pill. Po pięciu latach prac, 8 grudnia 2023 r., odbyła się uroczystość zakończenia konserwacji i poświęcenia ołtarza, której przewodniczył abp Józef Górzyński.
– Ołtarz ten do XVIII wieku był ołtarzem głównym katedry. Następnie został przestawiony do wejścia zachodniego. Po II wojnie światowej umieszczono go w ekspozycji, w której dziś się znajduje, na ścianie północnej świątyni. Czas wojny nie oszczędził ołtarza. Część figur została zniszczona, inne zaginęły. Przez cały czas konserwacji poszukiwaliśmy figur, między innymi dwie ostatnio odnaleźliśmy w naszym seminarium. Trzeba było uzupełnić kwatery, których brakowało – przypomina ks. kan. Jacek Wojtkowski, proboszcz.
Ołtarz ma ekspozycję świąteczną i ekspozycję Wielkiego Postu. Kiedy jest zamknięty, na skrzydłach widać Mękę Pańską; scenę niesienia krzyża, ukrzyżowania, opłakiwania i złożenia w grobie.
Po otwarciu skrzydeł zewnętrznych pojawiają się sceny: Chrystus przed Kajfaszem, umywanie rąk przez Piłata, modlitwa w Ogrójcu i biczowanie. Rewersy skrzydeł wewnętrznych zdobią malowidła pojmania i cierniem ukoronowania, Chrystusa przed Piłatem i scenę Ecce Homo.
– Po ich otwarciu widzimy figurę Madonny Apokaliptycznej oraz sceny z życia ukrytego Jezusa, czyli zwiastowanie, nawiedzenie św. Elżbiety, narodzenie Jezusa, ofiarowanie w świątyni, pokłon Trzech Króli i wniebowzięcie Matki Bożej – informuje ks. Wojtkowski.
Prace konserwatorskie trwały pięć sezonów, a ich całkowity koszt wyniósł ponad milion złotych. Właśnie się zakończyły.
-Przed poświęceniem odsłonięto ołtarz oraz rozłożono jego skrzydła. Po raz pierwszy od II wojny światowej obecni mogli kontemplować wszystkie biblijne sceny prezentowane na skrzydłach i w kwaterach; mogli zobaczyć ołtarz takim, jakim widział go kanonik Mikołaj Kopernik – podkreśla Archidiecezja Warmińska.
Po odsłonięciu i poświęceniu ołtarza sprawowano Eucharystię, której przewodniczył abp Józef Górzyński. – Obchodzimy uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, o której Sobór Watykański powiedział, że w dzieło zbawcze Jezusa Chrystusa włączona jest nierozerwalnie i na każdym etapie. Dzisiaj łączymy to wydarzenie z oddaniem do kultu odnowionego ołtarza, który jest Jej dedykowany, w świątyni, które jest Jej dedykowana, w mieście, które jest Jej. Prosimy Maryję dzisiaj, żeby była orędowniczką spraw naszych tu, gdzie pokolenia przybywały, aby przez Jej wstawiennictwo zanosić prośby do Boga. Chcemy dzisiaj przez Jej wstawiennictwo Bogu przedkładać to, co mamy w sercu – mówił na wstępie metropolita warmiński.
