Federacja związkowa pracowników pomocy społecznej wnosi do MRPiPS o pilną nowelizację przepisów dotyczących wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Związki alarmują, że bez niej JST są w dużym kłopocie.
Chodzi o ustawę o świadczeniach rodzinnych, której zmianę nakazał Trybunał Konstytucyjny w 2014 r.
“Pomimo wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który uznał za niekonstytucyjne przepisy uzależniające wypłatę świadczenia od wieku powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki – ustawodawca nie zmodyfikował przepisów ustawy, co wprowadza chaos prawny i w praktyce prowadzi do nierównego traktowania osób sprawujących opiekę” – podnosi Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej.
“PFZPSiPS, jako organizacja zawodowa i profesjonalna stoi na stanowisku, że MRPiPS powinno niezwłocznie wprowadzić zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych, dostosowujące obecny stan prawny do orzeczenia TK z 21.10.2014 r., sygn. akt K 38/13, w którym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że: “art. 17 ust. 1b u.ś.r. w punkcie 1 w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji” – głosi stanowisko Federacji.
Związki podkreślają, że w praktyce istniejący stan rzeczy sprawia, że jednostki organizacyjne pomocy społecznej, a także jednostki samorządu terytorialnego prowadząc postępowania administracyjne w zakresie przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych dla osób uprawnionych – narażają się na negatywne konsekwencje związane: bądź z bezpośrednim stosowaniem ww. wyroku TK, co kwestionowane jest przez wojewodów jako organy nadzoru, bądź z niezastosowaniem się do ww. orzeczenia, co z kolei zwykle skutkuje uchylaniem decyzji odmownych przez właściwe sądy administracyjne.
Taka sytuacja zaistniała np. w Sopocie. Mimo braku zmiany przepisów tamtejszy magistrat stosuje orzeczenie TK wprost. MOPS w Sopocie stoi na stanowisku, że wypłacanie 1583 zł świadczenie pielęgnacyjnego dla opiekunów osób niepełnosprawnych – bez względu na to kiedy powstała niepełnosprawność i czy miało to miejsce po ukończeniu przez ich podopiecznych 18. roku życia lub 25. roku życia, w przypadku nauki w szkole, jest realizacją wyroku TK z 21 października 2014 roku.
Urząd Wojewódzki, który uznał interpretację obecnej sytuacji przez MOPS w Sopocie za nieuprawnioną, a przyznawanie i wypłacanie świadczenie w takiej wysokości opiekunom tych osób za niezasadne przeprowadził w magistracie kontrolę zakończoną nakazem zwrotu części środków finansowych za wypłacone świadczenia w kwocie ponad 846 tys. zł.
Na skutek odwołania Sopotu minister finansów uchylił decyzję wojewody ponieważ dopatrzył się w niej nieprawidłowości i przekazał do ponownego rozpatrzenia.
Zanim jeszcze minister uchylił decyzję wojewody sopocki MOPS sprawdzał jak zasiłki pielęgnacyjne dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych realizują inne samorządy. W imieniu prezydenta Sopotu, do ośrodków pomocy społecznej w całej Polsce, rozesłane zostały wnioski o udostępnienie informacji publicznej w zakresie stosowania przez nich świadczenia pielęgnacyjnego w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r.
Z uzyskanych informacji wynikało, że część ośrodki w ogóle nie wypłacają świadczeń pielęgnacyjnych opiekunom dorosłych osób z niepełnosprawnościami (wynika to z braku osób zainteresowanych tym świadczeniem); kilkadziesiąt ośrodków wypłaca zaś świadczenie pielęgnacyjne po odwołaniu do kolegiów odwoławczych lub sądów.
Oznacza to, że w tych gminach opiekunowie osób z niepełnosprawnością bez względu na wiek powstania niepełnosprawności otrzymują świadczenie pielęgnacyjne podobnie jak w Sopocie. Różnica jest taka, że wszystkie te osoby musiały przejść proces odwoławczy.
Od przynajmniej dwóch gmin Sopot uzyskał zapewnienie, że stosują wyrok Trybunału Konstytucyjnego, w takim samym zakresie jak Miasto Sopot, czyli z pominięciem drogi odwoławczej. Urzędy te wskazywały, że przyjęły praktykę stosowania wyroku Trybunału po szeregu odwołań od decyzji odmownych, gdyż orzecznictwo jednoznacznie wskazywało uznawanie wyroku TK jako obowiązującego.
W sporze z wojewodą po stronie Sopotu stanął Rzecznik Praw Obywatelskich. W piśmie skierowanym do minister rodziny, pracy i polityki wskazywał, że brak “reakcji ustawodawcy w demokratycznym państwie prawa nie może prowadzić do opóźnienia wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, a w szczególności do przyjęcia, że wykonanie wyroku należy wyłącznie do ustawodawcy i do czasu zmiany stanu prawnego w tym zakresie obowiązuje niezmieniony stan prawny, uznany przecież przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją”.
PFZPSiPS podkreśla, że “przedłużający się stan niepewności w zakresie stosowania ww. przepisów prawa, stanowi jaskrawy przykład łamania ustawowej zasady, w której organy administracji publicznej powinny prowadzić postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej”.
“Organy te stoją również na straży równego traktowania, a sytuacja w której część z gmin stosuje bezpośrednio i wprost prokonstytucyjną wykładnię, a pozostała część opiera swoje rozstrzygnięcia bezpośrednio na zapisach u.ś.r. – wprowadza systemowe nierówności w dostępie do świadczenia dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Stan ten powinien być niezwłocznie przerwany wprowadzeniem odpowiednich zmian legislacyjnych, o co wnosi Federacja(…)” – głosi stanowisko związku.
Źródło: Serwis PAP
