Projekt nowelizacji Kodeksu wyborczego, skierowany w środę do Sejmu przez PiS, przewiduje, że osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe na każdą karę nie będzie miała prawa wybieralności w wyborach na wójta, burmistrza, prezydenta miasta.
Wnioskodawcom chodzi o – jak napisano w uzasadnieniu – ujednolicenia przepisów Kodeksu wyborczego z przepisami ustawy o pracownikach samorządowych, poprzez uregulowanie kwestii biernego prawa wyborczego w sposób podobny do przepisów dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru lub powołania. Zgodnie ze zmianą prawa wybieralności w wyborach wójta nie będzie posiadała osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe na każdą karę, a nie jak dotychczas tylko na karę pozbawienia wolności.
Zaproponowano też zmiany, które dostosowują samorządową nowelizację Kodeksu wyborczego ze stycznia 2018 roku do pozostałych wyborów oraz mają zapewnić sprawniejszą procedurę wyborczą.
Jedna z takich zmian ma umożliwić dokonywanie zgłoszeń do składów obwodowych komisji bezpośrednio przez wyborców, a nie jedynie przez komitety wyborcze. Z doświadczenia ostatnich wyborów wynika, że komitety wyborcze uczestniczące w wyborach niekiedy nie zgłaszają wystarczającej liczby kandydatów. Projekt ustawy zakłada, że składy komisji mogłyby być wówczas uzupełniane, w trybie losowania, spośród osób, które zgłosiły się samodzielnie do obwodowej komisji wyborczej.
Projekt przewiduje, że osoby spokrewnione z kandydatami mogą być członkami obwodowych komisji wyborczych właściwych dla innych okręgów wyborczych, niż okręg, w którym kandyduje osoba z nimi spokrewniona. Nieuzasadnione jest bowiem pozbawienie możliwości pełnienia funkcji członka obwodowej komisji wyborczej osoby spokrewnionej z kandydatem w innym obwodzie, niż właściwy dla okręgu wyborczego, w którym kandyduje osoba spokrewniona, w tym w innym mieście lub województwie – uważają autorzy nowelizacji.
Kolejna zmiana dotyczy terminu rozpatrzenia wniosku o wpisanie do rejestru wyborców. Obecnie decyzję o wpisaniu lub o odmowie wpisania do rejestru wyborców osoby wydaje wójt (burmistrz, prezydent miasta), w terminie 3 dni od dnia wniesienia wniosku. Przed wydaniem decyzji organ wykonawczy gminy jest obowiązany sprawdzić, czy osoba wnosząc wniosek o wpisanie do rejestru wyborców spełnia warunki stałego zamieszkania na obszarze danej gminy. W związku ze zróżnicowaną specyfiką gmin przepisy nie określają, w jaki sposób należy dokonać tego sprawdzenia. Gminy zwracały uwagę, że nie jest możliwe wykonanie tych czynności w tak krótkim terminie. Projekt zakłada więc wydłużenie terminu na rozpatrzenie wniosku i wydanie rozstrzygnięcia w sprawie wpisania lub odmowy wpisania do rejestru wyborców do 5 dni.
Projekt przewiduje ponadto rozszerzenie zakresu danych wskazywanych przez wyborców we wniosku o dopisanie ich do wybranego spisu wyborców o informację na temat adresu czasowego pobytu. Obecnie wymagane jest podanie wyłącznie danych, które wpisuje się do spisu wyborców.
Państwowa Komisja Wyborcza ma – w myśl projektu – uzyskać prawo wglądu do wykazu podpisów osób popierających listy wyborcze wówczas, gdy bada odwołania dotyczące wymaganej liczby podpisów. Obecnie są one udostępniane jedynie na potrzeby podstępowania przed sądami i organami prokuratury.
Źródło: Codzienny Newsletter Informacyjny PAP
