W ubiegłym wyraźnie spadła liczba samorządów z nadwyżką budżetową. Jednocześnie wzrosła liczba jednostek z deficytem – wynika z analizy przygotowanej przez GUS.
W swoim dorocznym raporcie GUS podsumował gospodarkę finansową samorządów. Z analizy wynika, że w 2018 r. dochody ogółem budżetów JST wyniosły 251 846,4 mln zł i były wyższe o 9,6 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Przy wydatkach ogółem na poziomie 259 386,3 mln zł (wyższych o 12,7 proc. niż w 2017 r.), JST zakończyły rok deficytem budżetowym w kwocie 7 539,8 mln zł.
Jak zauważa GUS, w latach 2014-2017 średni wzrost dochodów budżetów JST wyniósł 5,8 proc., a wydatków 5,9 proc.. W roku 2014 samorządy skończyły rok budżetowy deficytem, natomiast w latach 2015-2016 zamknęły nadwyżką w wysokości odpowiednio 2 603,6 mln zł i 7 634,4 mln zł, z kolei w latach 2017-2018 ponownie zakończyły deficytem.
W 2018 r. dochody JST na 1 mieszkańca wyniosły średnio 6 556 zł, w tym dochody własne 3 229 zł, wydatki JST na 1 mieszkańca wyniosły 6 753 zł, w tym wydatki bieżące 5 376 zł. Jak zauważa GUS, wydatki bieżące na 1 mieszkańca wykazywały ciągłą tendencję wzrostową w analizowanym okresie, natomiast wydatki majątkowe w latach 2014-2015 pozostawały na zbliżonym poziomie, w 2016 r. zmniejszyły się do 672 zł, natomiast w roku 2017 i 2018 wzrosły do poziomu najwyższego w badanym okresie i wyniosły 1 377 zł na 1 mieszkańca. 
Topnieje nadwyżka
Z danych GUS wynika, że nadwyżka budżetowa wystąpiła w 817 jednostkach, tj. 29,1 proc. wszystkich JST. Natomiast deficyt budżetowy odnotowało 1 991 jednostek tj. 70,9 proc. wszystkich JST. Dla porównania, nadwyżkę budżetową w 2017 r. osiągnęło 1 376 jednostek samorządu terytorialnego (49,0 proc. ogółu); deficyt wystąpił w 1 432 jednostkach, tj. 51,0 proc. wszystkich samorządów.
Łączna kwota dotacji ogółem przekazanych do JST w 2018 r. wyniosła 71 374,5 mln zł. Z tego dotacje celowe wyniosły 55 478,6 mln zł, tj. o 2,5 proc. więcej niż w 2017 r., zaś dotacje przekazane w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, innych środków zagranicznych nie podlegających zwrotowi oraz płatności z budżetu środków europejskich (§200, §620, §205, §625) wyniosły łącznie 15 895,9 mln zł i zwiększyły się o 93,7 proc..
Rosną wydatki
W 2018 r. wydatki bieżące samorządów wyniosły 206 508,3 mln zł, a więc wzrosły o 5,9 proc. Wydatki majątkowe ukształtowały się na poziomie 52 877,9 mln zł, tj. wyższym o 50,2 proc. w porównaniu z 2017 r.
Zobowiązania ogółem JST w końcu 2018 r. osiągnęły kwotę 76 115,8 mln zł, co oznacza wzrost w ciągu roku o 10,4 proc.
Wskaźnik zadłużenia, liczony jako relacja zobowiązań ogółem do dochodów ogółem, wyniósł 30,2 proc. (wzrost o 0,2 p. proc). Przy wyłączeniu zobowiązań związanych z realizacją programów i projektów z udziałem środków unijnych, wskaźnik ten wyniósł 28,3 proc. i był o 0,2 p. proc. wyższy niż rok wcześniej.
PAP/mp/
