Najwybitniejszy mieszkaniec Olsztyna zmarł 477 lat temu. To w Olsztynie zachował się jedyny na świecie instrument badawczy wykonany ręką wielkiego uczonego.
Był nie tylko astronomem, ale także matematykiem, lekarzem, prawnikiem, ekonomistą. Na Warmii spędził ponad 40 lat swego 70-letniego życia, tu opracował swoje najważniejsze teorie oraz prowadził kluczowe badania.
Do Olsztyna przybył w 1516 roku. Objął na trzy lata stanowisko kanonika-administratora dóbr kapituły warmińskiej. Kadencja została później przedłużona na lata 1520-1521. W 1517 roku na ścianie zamkowego krużganku powstała słynna tablica astronomiczna do wskazywania równonocny wiosennej i jesiennej, a około 1520 roku zaczął spisywać dzieło życia – “O obrotach sfer niebieskich”. W 1519 roku spisał opracowany “Traktat o monetach” zawierający prawo mówiące, że zły pieniądz wypiera lepszy.
W Olsztynie są dwa pomniki przedstawiające Kopernika – ławeczka przy amfiteatrze oraz popiersie w parku koło Casablanki. Oryginalnym pomnikiem jest planetarium, które zainaugurowało działalność w 500. rocznicę urodzin uczonego (19 lutego 1973 roku). Jego imię nosi jedna z ulic, liceum ogólnokształcące i szpital miejski. W archiwum Archidiecezji Warmińskiej znajdują się cenne zbiory dokumentujące olsztyński i warmiński etap biografii Kopernika.
Kopernik “wrócił” do Olsztyna 10 lat temu. Wówczas przez ponad dwa miesiące w bazylice św. Jakuba oraz w salach kopernikowskich Zamku Kapituły Warmińskiej był wystawiony sarkofag z jego szczątkami. Dzięki badaniom dr. Jerzego Sikorskiego grób Kopernika został odnaleziony we fromborskiej bazylice w 2005 roku, a trzy lata później ostatecznie potwierdzono, że odnalezione w nim szczątki należą do wybitnego uczonego.
