Zwiększanie konkurencyjności województw oraz poprawa jakości życia ich mieszkańców poprzez wykorzystanie potencjałów regionalnych i niwelowanie barier rozwojowych, to główny cel programów, które tak jak w mijającej perspektywie, będą zarządzane przez poszczególne Urzędy Marszałkowskie.
– Dzięki pozytywnym doświadczeniom z wdrażania programów regionalnych w latach 2007-2013, obecnie regiony będą zarządzać większą pulą unijnych środków, przekraczającą 31 mld euro. Oznacza to także większą odpowiedzialność samorządów za realizację polityki rozwoju – powiedziała Maria Wasiak, minister infrastruktury i rozwoju. Nowością jest dwufunduszowość RPO – środki pochodzić będą zarówno z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) jak i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Takie rozwiązanie zwiększy komplementarność i efektywność podejmowanych działań, nastąpi także ściślejsze powiązanie projektów infrastrukturalnych i „miękkich”. Budżet wszystkich 16 RPO wynosi ok. 31,3 mld euro. Jest to niemal 40% (wzrost z ok. 25%) wszystkich środków na lata 2014-2020. Nacisk zostanie położny przede wszystkim na wspieranie przedsiębiorczości, edukacji, zatrudnienia i włączenia społecznego, technologii informacyjno-komunikacyjnych, infrastruktury ochrony środowiska, energetyki oraz transportu, co również znajdzie swoje odzwierciedlenie w tzw. regionalnych inteligentnych specjalizacjach, czyli dziedzinach charakterystycznych dla danego obszaru, stanowiących ich potencjał rozwojowy. Powinny one wykorzystywać różnorodność regionalną, a także wzmacniać współpracę wykraczającą poza ich granice terytorialne oraz otwierać nowe możliwości. Do najczęściej wskazywanych inteligentnych specjalizacji należą technologie informacyjno-komunikacyjne. Większość województw opiera swój rozwój także na dziedzinach związanych z zasobami przyrodniczymi (biogospodarka, zdrowa żywność, turystyka zdrowotna). Są jednak też takie, w których to tradycyjne gałęzie przemysłu będą w dalszym ciągu pełniły istotną rolę w ich rozwoju (głównie przemysł maszynowy i metalowy oraz energetyka).
W latach 2014-2020 wzmocnieniu ulegnie wymiar terytorialny, którego celem jest stymulowanie zrównoważonego rozwoju wszystkich regionów w oparciu o ich mocne strony. Jego zastosowanie na poziomie regionalnym przejawiać się będzie w praktyce, m.in. poprzez:
· uwzględnienie potrzeb i potencjałów szczególnych terytoriów, w tym zwłaszcza obszarów, które należy priorytetowo wspierać (tzw. obszary strategicznej interwencji);
· Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) – nowe narzędzie ułatwiające zrównoważony rozwój miast i ich obszarów funkcjonalnych;
· Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS) – działania oparte o strategie odpowiadające na lokalne potrzeby.
POSZCZEGÓLNE RPO
RPO województwa dolnośląskiego – alokacja z polityki spójności ok. 2,2 mld euro (z EFRR ok. 1,6 mld euro, z EFS ponad 633 mln euro). Cel główny to wzrost konkurencyjności gospodarki regionu w oparciu o badania i rozwój, na który zostanie przeznaczona największa pula środków. Wyzwaniem jest także poprawa dostępności transportowej regionu oraz wewnątrz niego. Fundusze unijne popłyną także na wzrost udziału energii wytworzonej ze źródeł odnawialnych i zwiększenie efektywności energetycznej, wzrost zatrudnienia i mobilności pracowników, przedsięwzięcia podnoszące poziom i jakość edukacji oraz życia.
RPO województwa kujawsko-pomorskiego – alokacja ze środków UE ok. 1,9 mld euro (z EFRR ponad 1,3 mld euro, z EFS ok. 535 mln euro). Koncentracja środków widoczna jest przede wszystkim w obszarze innowacyjności i przedsiębiorczości, co powinno przełożyć się na zdecydowaną poprawę sytuacji na rynku pracy, a co za tym idzie na polepszenie jakości życia oraz korzystne zmiany demograficzne. Ponadto wsparcie uzyskają projekty dotyczące efektywności energetycznej, infrastruktury transportowej (w tym transport niskoemisyjny w miastach) oraz zwiększania dostępu do zatrudniania.
RPO województwa lubelskiego – alokacja z Funduszy Europejskich ok. 2,2 mld euro (z EFRR ok. 1,6 mld euro, z EFS ok. 627 mln euro). Działania zaplanowane w programie mają wzmocnić współpracę przedsiębiorców z naukowcami (co przełoży się na podniesienie konkurencyjności firm), zwiększyć dostęp do usług cyfrowych, poprawić działania na rzecz ochrony środowiska i zmniejszyć emisję zanieczyszczeń. Mają także zwiększyć wykorzystanie energetyki odnawialnej, poprawić dostępność komunikacyjną województwa, edukację oraz polepszyć sytuację pracowników i osób bezrobotnych na rynku pracy.
RPO województwa lubuskiego – alokacja z polityki spójności blisko 907 mln euro (z EFRR ok. 651 mln euro, z EFS ok. 255 mln euro). Unijne fundusze zostały skoncentrowane na obszarach, które w największym stopniu przyczynią się do rozwoju regionu, takich jak: aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw i podnoszenie ich konkurencyjności, rozwój usług cyfrowych dla mieszkańców, zwiększenie dostępności transportowej województwa, poprawa środowiska naturalnego, zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, a także polepszenie sytuacji na rynku pracy, zapobieganie wykluczeniu społecznemu.
RPO województwa łódzkiego – alokacja z funduszy UE ok. 2,2 mld euro (z EFRR ponad 1,6 mld euro, z EFS ok. 634 mln euro). Środki programu zostaną skierowane na wsparcie sfery B+R oraz innowacyjności i konkurencyjności gospodarki regionu, a także poprawę stanu infrastruktury transportowej, ochronę środowiska i gospodarkę niskoemisyjną. Równie ważne będą przedsięwzięcia na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego, godzenia życia zawodowego i prywatnego oraz kwestie dotyczące adaptacyjności pracowników i przedsiębiorstw oraz wydłużenia aktywności zawodowej mieszkańców. Unijne fundusze popłyną również na projekty związane z edukacją oraz rewitalizacją.
RPO województwa małopolskiego – alokacja ze środków europejskich ponad 2,8 mld euro (z EFRR ok. 2 mld euro, z EFS ok. 809 mln euro). Program koncentruje się na podnoszeniu konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz działalności B+R+I, infrastrukturze transportowej oraz gospodarce niskoemisyjnej. Znaczne środki przeznaczono również na działania z zakresu aktywizacji zawodowej oraz integracji społecznej.
RPO województwa mazowieckiego – alokacja z polityki spójności ok. 2 mld euro (z EFRR ponad 1,5 mld euro, z EFS ponad 545 mln euro). Cel główny programu, czyli inteligentny oraz zrównoważony rozwój zwiększający spójność społeczną i terytorialną, zostanie osiągnięty m.in. poprzez rozwój konkurencyjności gospodarki regionu opartej na innowacyjności i przedsiębiorczości. Ważnym elementem działań będzie wyrównywanie dostępu do zatrudnienia, wzmacnianie zrównoważonego rozwoju środowiska, poprawa jakości usług zdrowotnych, czy też projekty rewitalizacyjne oraz transportowe.
RPO województwa opolskiego – alokacja z europejskich środków niemal 945 mln euro (z EFRR ponad 679 mln euro, z EFS prawie 266 mln euro). Program ma zwiększyć konkurencyjność i innowacyjność gospodarki regionu oraz polepszyć jakości życia, dlatego główną grupę wsparcia będą stanowić przedsiębiorcy. Środki zostaną przeznaczone także na działania związane z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, niskoemisyjną gospodarką, włączeniem społecznym i zatrudnieniem.
RPO województwa podkarpackiego – alokacja z Funduszy Europejskich ponad 2 ,1 mld euro (z EFRR ponad 1,5 mld euro, z EFS ponad 594 mln euro). Wsparcie unijne trafi przede wszystkim na projekty, które w największym stopniu przyczynią się do wzrostu gospodarczego i zwiększenia zatrudnienia. Akcent zostanie położony także na rozwój technologii informacyjnokomunikacyjnych, działania gwarantujące przejście na gospodarkę niskoemisyjną, a także inwestycje w ochronę środowiska oraz energetykę.
RPO województwa podlaskiego – alokacja ze środków UE ponad 1,2 mld euro (z EFRR ponad 872 mln euro, z EFS ok. 341 mln euro). Głównym celem programu jest wzrost konkurencyjności gospodarki kształtowanej w oparciu o regionalne specjalizacje m.in. poprzez inwestycje z zakresu B+R, innowacji i wzmacniania konkurencyjności MŚP. Znaczna część europejskich pieniędzy trafi na zrównoważony transport, przejście na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach, a także rozwój infrastruktury dla usług użyteczności publicznej.
RPO województwa pomorskiego – alokacja z polityki spójności ponad 1,8 mld euro (z EFRR ponad 1,3 mld euro, z EFRR ponad 524 mln euro). Gospodarka niskoemisyjna oraz wsparcie zrównoważonego rozwoju transportu zbiorowego, innowacje i przedsiębiorczość, transport (drogi, koleje) oraz zatrudnienie i aktywizacja zawodowa – to najważniejsze obszary wsparcia programu. Ponadto preferowane będą innowacyjne rozwiązania w energetyce, transporcie oraz w sektorze przedsiębiorstw.
RPO województwa śląskiego – alokacja z funduszy UE ponad 3,4 mld euro (z EFRR blisko 2,5 mld euro, z EFS ok. 978 mln euro). Program zakłada rozwój regionu przede wszystkim poprzez wsparcie inwestycji z obszaru efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii i gospodarki niskoemisyjnej, jak i inwestycji w infrastrukturę drogową i kolejową wraz z zakupem taboru. Kluczowe jest również wsparcie rozwoju szeroko rozumianej przedsiębiorczości (poprzez wzmacnianie konkurencyjności, rozwój innowacyjności oraz zwiększanie udziału technologii informacyjno-komunikacyjnych), wsparcie działań na rzecz zatrudnienia, mobilności pracowników, adaptacyjności firm, kształcenia kompetentnej kadry oraz tych dotyczących ochrony i profilaktyki zdrowotnej.
RPO województwa świętokrzyskiego – alokacja ze środków unijnych ponad 1,3 mld euro (z EFRR 980,7 mln euro, z EFS ponad 383 mln euro). Rozwój regionu skoncentrowany został na umacnianiu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki oraz budowaniu potencjału przedsiębiorstw. Istotnym elementem wsparcia programu jest obszar dziedzictwa naturalnego i kulturowego, rynek pracy, włączenie społeczne i edukacja, a także zwiększanie dostępu do wysokiej jakości usług publicznych. Wyodrębniono również środki dla tzw. obszarów strategicznej interwencji tj. m.in. miast i otaczających je obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji, obszarów wiejskich.
RPO województwa warmińsko-mazurskiego – alokacja z Funduszy Europejskich ponad 1,7 mld (z EFRR ponad 1,2 mld euro, z EFS ok. 486 mln euro). Koncentracja środków widoczna jest przede wszystkim w obszarach związanych z gospodarką, innowacjami i technologiami, wsparciem gospodarki niskoemisyjnej, zrównoważonym transportem, a także regionalnym rynkiem pracy. Rozwój firm oparty będzie na projektach sprzyjających podnoszeniu konkurencyjności przedsiębiorstw przy jednoczesnym efektywnym i mądrym wykorzystywaniu zasobów naturalnych oraz stosowaniu rozwiązań przyjaznych środowisku.
RPO województwa wielkopolskiego – alokacja z polityki spójności ponad 2,4 mld euro (z EFRR ponad 1,7 mld mld euro, z EFS ponad 689 mln euro). Jednym z kluczowych kierunków wykorzystania środków jest wsparcie wzrostu gospodarczego, powstawania innowacji, zatrudnienia, poprawa dostępu do rynku pracy oraz stworzenie środowiska sprzyjającego uczeniu się.
RPO województwa zachodniopomorskiego – alokacja z funduszy unijnych ponad 1,6 mld euro (z EFRR ponad 1,1 mld euro, z EFS ponad 450 mln euro). Dofinansowanie UE ma przede wszystkim służyć budowie potencjału gospodarczego regionu w sposób kompleksowy. Środki zostaną przeznaczone na rozwój regionalnych inteligentnych specjalizacji, bezpośrednie lub pośrednie wsparcie przedsiębiorstw. Ważne jest także dokończenie budowy infrastruktury podstawowej. Ponadto nacisk zostanie położony na działania związane z efektywnością energetyczną oraz zapobieganiem zmianom klimatu.
źródło: Min. Infrastrktury i Rozwoju
