Wojciech Kętrzyński urodził się jako Adalbert von Winkler. Jego ojciec pochodził ze szlacheckiej rodziny kaszubskiej herbu Cietrzew, której nazwisko powstało od miejscowości Kętrzyno (obecnie w powiecie wejherowskim). Dziadkowi dopisano przy nazwisku dodatek Winkler, a ojciec o imieniu Józef używał już tylko nazwiska Winkler. Matka Eleonora z domu Raabe, pochodziła z Nowej Wsi pod Iławą. Po śmierci ojca (1846), który był żandarmem w Giżycku, w latach 1849–1853 przebywał w Poczdamie w szkole dla sierot po byłych wojskowych.
W latach 1853–1855 ukończył progimnazjum (w dwa lata pięcioletni kurs) w Lecu (obecnie Giżycko). Następnie od 1855 roku uczył się w gimnazjum w Rastemborku (obecnie Kętrzyn). W 1856 otrzymał list od siostry, z którego dowiedział się o polskim pochodzeniu i dawnym nazwisku rodowym Kętrzyński. Spowodowało to jego zainteresowanie polskością i naukę języka polskiego. W 1859 zdał egzamin maturalny i 13 października rozpoczął studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Albrechta w Królewcu.
„Wiarę, mowę ukraść mi mogliście,
Ale serca z piersi nie wyrwiecie.
Serce me zostanie zawsze polskie!”
Wojciech Kętrzyński “W ojczystym kraju”
W 1861 przeprowadził urzędową zmianę imienia i nazwiska na Wojciech Kętrzyński. W ślad za nim zmieniło je także jego rodzeństwo.
W wakacje 1862 roku przebywał u swojej ciotki Jadwigi Krohnke w Warszawie. Później zaangażował się w działalność patriotyczną i miał swój udział w powstaniu styczniowym organizując transport broni. W dniu 11 września 1863 został aresztowany we wsi Jaroty i uwięziony w Bramie Górnej w Olsztynie. Po początkowym uwolnieniu od zarzutów aresztowano go ponownie 6 października i osadzono w więzieniu Moabit w Berlinie. Jego sprawa była później rozpatrywana w wielkim procesie 135 Polaków w Berlinie. W czasie procesu został mu przedstawiony zarzut zdrady stanu. Ostatecznie od tego zarzutu został uniewinniony, ale 23 grudnia 1864 został skazany na rok więzienia w twierdzy kłodzkiej.
W więzieniu przetłumaczył na łacinę swoją dysertację doktorską i poemat Wincentego Pola na niemiecki. Po wyjściu z więzienia w dniu 22 kwietnia 1866 udał się do Królewca na uniwersytet. Tam obronił 12 grudnia 1866 swoją rozprawę doktorską De bello a Boleslao Magno cum Henrico rege Germaniae gesto a 1002–1005[3]. Potem w różnych miejscach szukał pracy, ponieważ władze pruskie odmawiały mu zatrudnienia na terenach, gdzie mieszkali Polacy. W 1868 roku opublikował w „Gazecie Poznańskiej” pracę O Mazurach. W latach 1868–1870 znalazł zatrudnienie jako bibliotekarz u J.K. Działyńskiego w Kórniku pod Poznaniem. Od 1869 roku był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk[4].
Ostatecznie od 1873 zaczął pracować w Zakładzie im. Ossolińskich we Lwowie. Pracę tam podjął 1 czerwca 1870 jako sekretarz naukowy; w 1874 został kustoszem i 1 listopada 1876 dyrektorem. W 1882 roku opublikował dzieło O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich[5].
W 1894 roku został członkiem Moskiewskiego Towarzystwa Archeologicznego.
W 1906 otrzymał drugą nagrodę Fundacji Franciszka Kochmana ze Lwowa.
Zmarł 15 stycznia 1918 r. i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Część rodziny Wojciecha Kętrzyńskiego osiedliła się w Warszawie, a niektórzy z niej wyemigrowali do Kanady.
Źródło:wikipedia
Z okazji rocznicy wybuchu powstania styczniowego w niedzielę odbędą sie obchody zorganizowane pod patronatem wojewody warmińsko-mazurskiego,na które organizatorzy zapraszają mieszkańców naszego regionu.
